ФГОС шарттарында уҡыусыларҙың ижади һәләттәрен үҫтереү

Ә.Ғ. ИГЕҘБАЕВА, Стәрлетамаҡ төҙөлөш һәм һөнәри технологиялар колледжы уҡытыусыһы

Беҙ мәғлүмәт технологиялары киң таралған, мәғариф өлкәһендә үҙгәрештәр барған осорҙа йәшәйбеҙ. Был уҡытыусынан уңышлы алымдар ҡулланыуҙы, дәресте һәм кластан тыш сараларҙы ҡыҙыҡлы итеп ойоштороуҙы талап итә. Заман талаптарына яуап бирерлек сифатлы уҡытыу – уҡытыусының иң мөһим бурысы.

Төплө белемле, илһөйәр, үҙенән һәм тормоштан ҡәнәғәт шәхес тәрбиәләү өсөн мин студенттарҙың ижади һәләтен асыу йүнәлешен һайланым. Эшемә ошондай маҡсат ҡуйҙым: студенттарҙың ижади һәләтен үҫтереү өсөн эффектив алымдар һайлау һәм ҡулланыу. Маҡсаттан сығып, түбәндәге бурыстар билдәләнде:

башҡалар менән уртаҡ тел табырға, аралашырға өйрәтеү;
үҙ көсөңә ышаныс тәрбиәләү;
белемгә эҙләнеүҙәр аша килергә өйрәтеү;
һәр кемде шәхес итеп күреү;
юғары кешелек сифаттары тәрбиәләү;
тыуған ергә, тәбиғәт матурлығына һоҡланыу тойғолары уятыу;
маҡсат ҡуйырға, уға ирешергә өйрәтеү.

Ҡуйылған маҡсат, бурыстарҙан сығып, гипотеза билдәләнде: Дәрестәргә ентекле әҙерләнеп, заман талаптарына ярашлы ойошторғанда студенттар тыуған илен яратҡан, уның киләсәген ҡайғыртҡан шәхес булып тәрбиәләнә. Улар кеше менән иркен аралаша ала, маҡсат ҡуя һәм уға ирешергә өйрәнә, үҙенә ышанысы арта.

Эшемдең өйрәнеү объекты: студенттарҙың ижади һәләттәрен үҫтереү.

Эшемдең өйрәнеү предметы: студенттарҙың ижади үҫешен өйрәнеү йүнәлеше.

Маҡсат һәм бурыстарҙы тормошҡа ашырыу этаптары

Эшмәкәрлектең йөкмәткеһе

Үтәлеү ваҡыты

Әҙерлек этабы 1. Тема өҫтөндә эшләү, мәғлүмәт туплау.
2. Бурыстарҙы билдәләү.
3. Актуаллеген асыҡлау.
4. Билдәле ғалимдарҙың, психологтарҙың хеҙмәттәрен өйрәнеү 2018 / 2019 уҡыу йылының I ярты йыллығы

Практик эштә ҡулланыу 1. Ҡулланылған алымдарҙың һөҙөмтәләрен асыҡлау.
2. Ҡулланылған алымдарҙың уңышлылығын билдәләү.
3. Диагностика үткәреү 2018 / 2019 уҡыу йылының II ярты йыллығы

1. Һығымталар яһау.
2. Методик теманың эш һөҙөмтәһен күрһәтеү.
3. Музейҙарға походтар ойоштороу.
4. Тәбиғәт объекттарына экскурсиялар яһау 2018 / 2019 уҡыу йылы

Уҡытыу процесына индереү 1. Өйрәнелгән материалды эштә әүҙем ҡулланыу.
2. Кластан тыш саралар күрһәтеү.
3. Конкурстарҙа ҡатнашыу.
4. Балаларҙың ижади эштәре тупланған брошюра сығарыу 2018 / 2019 уҡыу йылы

Ыңғай һөҙөмтәләргә ирешеү. Студенттарҙың ижади һәләттәрен үҫтереү эшен дөрөҫ ойошторғанда түбәндәге һөҙөмтәләргә ирешергә була:

улар кеше менән еңел аралашырға, уртаҡ тел табырға өйрәнә;
үҙ фекерҙәрен ҡурҡмайынса әйтә;
үҙ көсөнә ышанысы арта;
тыуған илен,туған телен яратырға өйрәнә.

Студенттарҙың ижади һәләттәрен үҫтереүгә йүнәлтелгән эш төрҙәре араһында фәнни-эҙләнеү эшмәкәрлеге продуктив метод булып һанала. Эҙләнеү эше уҡытыусы етәкселегендә үҙ аллы эшләүгә ҡайтып ҡала. Анкета үткәреү, интервью алыу, архивта, музейҙа эшләү, алған мәғлүмәттәрҙе тикшереү, сағыштырыу эҙләнеүҙең формалары булып тора. Эҙләнеү эшенең һөҙөмтәһе йәмғиәткә ниндәйҙер файҙа килтергән осраҡта ғына тамамланған булып иҫәпләнә. Конференцияла яһалған сығыш, газета-журналдарҙа баҫылған мәҡәлә, дәрестәрҙә күрһәтелгән презентация аша студент эштең ниндәй этапта булыуын билдәләй ала, киләсәккә пландар ҡора, башҡаларҙың эшенә мөнәсәбәтен белдерә.

Фәнни-эҙләнеү эшенең этаптары: студент теге йәки был тема буйынса мәғлүмәт туплағандан һуң фильм, презентация, альбом, эштәр күргәҙмәһе, музей мөйөшө кеүек ниндәйҙер бер конкрет әйбергә туҡталырға тейеш. Проект эше шәхси йәки коллектив башҡарылырға мөмкин. Бөгөн компьютер технологияһы барыбыҙ өсөн дә ҙур мөмкинлектәр аса, эҙләнеү процесы ла күпкә еңелләшә һәм уның сифаты арта. Бынан тыш бер үк өлкәлә эҙләнеү эше алып барған кешеләр бер-береһе менән аралаша, туплаған материалдары менән бүлешә, фекерләшә ала.

Экскурсия – тыуған яҡты өйрәнеүгә ҡыҙыҡһыныу уятыу буйынса иң эффектив метод булып һанала. Тик ул ентекле планлаштырылырға, тейешенсә ойошторолорға һәм тәрбиә, белем биреү, үҫтереү маҡсаттарын тормошҡа ашырырға ярҙам итергә тейеш. Төрлө кимәлдә үткәрелгән конкурс, конференция, олимпиадалар, кластан тыш саралар, үҙ аллы тупланған портфолиолар студенттарҙың ижади һәләтен үҫтереүгә йоғонто яһай.

Читайте нас: