Мәғариф – ғаилә династияһы

Стәрлетамаҡ районында Кә­ри­мовтар тураһында һүҙ сыҡһа, ирек­һеҙҙән мәға­риф күҙ алдына килеп баҫа, сµнки улар нәҫелдәре менән тормошон йәш быуын­ға тµплµ белем һәм тәрбиә биреү менән бәйләгән, йәштәрҙе кеше итеп оло юлға сығарыу хәстәр­леген күргән. «Алма аға­сынан алыҫ тµшмәй», – ти халыҡ. Был мәҡәл Роберт Кәримовҡа ту­ранан-тура килеп ҡағыла. Уның ҡартатаһы Әбделхай Әбделҡадир улы Ишембай, Ғафури ра­йон­дарында мәғариф µлкәһендә етәксе вазифаларҙы биләгән, Яңғыҙҡайын мәктә­бендә директор булып эшләгән.

Роберттың атаһы Юнир Әбделхәй улы Кәримов 35 йыл дауамында Стәрлетамаҡ районының мәғариф бүлеген етәкләй. Бы­ғаса мәғариф бүлегендә күп йылдар мµдир булып эшләүсе булмай – ул Баш­ҡор­тос­танда рекорд ҡуя. Ю.Ә. Кәри­мов­тың ра­й­он­да мәғариф системаһының эшен ойош­тороуы, педагогик коллектив­тар ме­нән уңышлы эшләүе республикала µлгµ булып тора. Атаһы башлаған матур тра­ди­циялар Роберт Юнир улы Кәримов эш­лә­гәндә лә һаҡлана һәм бµгµн дә дауам итә.

Р.Ю. Кәримов, Стәрлетамаҡ дәүләт пе­дагогия институтының физика-ма­те­матика факультетын тамамлағас, Ро­щин­ский мәктәбенә эшкә ебәрелә. Баш­та ябай уҡытыусы, артабан уҡытыу-тәрбиә эштәре буйынса директор урын­­баҫары булып эш­ләй. Уҡытыусылар, атай-әсәй­ҙәр, уҡыусы­лар менән тығыҙ бәйләнештә хеҙмәттәш­лек итә, улар алдында абруй ҡаҙана.

Оҙаҡ та үтмәй, 25 йәшлек Р.Ю. Кә­ри­мовты Рощинский урта мәктәбенең ди­ректоры итеп билдәләйҙәр. Ошо вазифаны башҡарғанда уның ойоштороу һәләте, мәғариф проб­­­лемаларын дµрµҫ аңлап хәл итә белеүе тағы ла яҡшыраҡ асыла.

Районда тәүгеләрҙән булып финанс-хужалыҡ эштәрен үҙ­гәр­теп ҡора башлай, мәктәптең үҙ бухгалтерияһын булдыра. Бала­ларҙы файҙалы хеҙмәткә µйрәтеү­гә ҙур иғтибар бирә, улар эшләгән эштәре µсµн хеҙмәт хаҡы ала башлайҙар. Был сара уҡыусылар, уҡы­тыу­сылар, бигерәк тә атай-әсәйҙәр ара­һында киң хуплау таба, хеҙмәттең мµһим тәрбиә сараһы булыуы иҫбат ителә. 90-сы йылдар ба­шында мәктәптә автопарк ойошторола.

Ваҡыт үтә тора, балалар һаны ла арта, мәктәп бинаһы заман талаптарына яуап бирмәй башлай. Бинала мәктәптән һәм кластан тыш эштәрҙе үткәреү, тµрлµ са­ралар һәм секциялар ойоштороу ҡыйын­лыҡтарға дусар була. Шуға күрә директор мәктәп бинаһын ҙурайтыуҙы хәстәрләй башлай. Тиҙ ваҡыт эсендә Р.Ю. Кәримов етәкселегендә мәктәпкә 362 урынлыҡ тµ­кәтмә тµҙµлә. Һµҙµмтәлә, мәктәп эшен йәнләндереүсе кластан тыш саралар µсµн киң мµмкинлектәр асыла, уҡытыусыларға ижади эшләргә шарттар барлыҡҡа килә. Информатика, музыка µсµн махсус йы­һазландырылған кабинет­тар асылыуы, оҙайтылған кµн тµркµмдәре ойош­торолоуы уҡытыу-тәрбиәнең си­фатын яҡшырта, ашхана, спорт залы, бассейн булдырыу мәғарифты үҫтереүҙә ҙур роль уйнай. Мәктәп ихатаһын да уҡытыу-тәрбиә эшендә файҙаланыу сараһы күрелә: футбол, хоккей майҙансыҡтары булыуы башҡа спорт тµрҙәренең үҫеше µсµн киң мµмкинлектәр аса.

2000 йылдарҙа Рәсәйҙә ҙур масштаблы мәғариф реформаһы башлана. Уның тµп маҡсаты – уҡыусыларҙың белем кимәлен яңыса тикшереү. Быға Рәсәйҙең 16 регионы араһында Стәрлетамаҡ районы ла йәлеп ителә, район мәктәптәре эксперименталь майҙансыҡҡа әйләнә. Был эксперимент Берҙәм дәүләт имтихандарын үткәреүҙән тора. Р.Ю. Кәримов был һы­науҙы ла уңышлы үткәрә. Уны хоҡуҡи яҡтан тормошҡа ашырыу буйынса бик күп саралар күрелә, эштәр башҡарыла. Берҙәм дәүләт имтиханын үткәреүҙең ғәҙеллеген һәм дµрµҫлµгµн тикшереүгә мәктәптәр йәлеп ителә. Һµҙµмтәлә райондың педа­гогик коллективтары республика һәм Рәсәй кимәлендә алдынғылар рәтенә инә: район уҡыусылары, педагогик коллек­тивтар матур һµҙµмтәләргә ирешеп, маҡ­тауға лайыҡ булһа, ҡайһы бер мәктәптәр аҡсалата премия ала, ҡайһы берҙәренә автобус бүләк ителә.

Ошо ваҡыттарҙа уҡытыу кабинет­тарын ғына түгел, мәктәп ихатаһын күркәм­ләндереүгә, уны уҡытыу-тәрбиә маҡсатында файҙаланыуға ҙур иғтибар бирелә. Пирамидаль уҫаҡтар һәм ҡайындар менән бер рәттән, алма баҡсаһы барлыҡҡа килә, тµрлµ сәскәләр ултыртыла. Мәктәп ихатаһы балаларҙың, уҡыусыларҙың һәм атай-әсәйҙәрҙең ял итеү урынына әйләнә.

Оҙаҡламай Рощинский мәктәбенә «иң тәүге» тигән ҡушамат йәбешә, сµнки республикала тәүгеләрҙән алты йәш­лектәрҙе уҡырға ҡабул итеү, инглиз телен балалар баҡсаһынан уҡый башлау, шахмат буйынса дәрестәрҙе мәктәп рас­писание­һына индереп µйрәнеү уңышлы һµҙµм­тәләр бирә. Шуларҙың береһе – мәктәптә Бµтµн Рәсәй шахмат фестивале үтә.

1812 йылғы Ватан һуғышында ҡат­нашыусы Ҡаһым түрәнең тыуған ауылы Айыусыла «Урал батыр» эпосын яттан һµйләүсе йәш сәсәндәрҙең тµбәк-ара конкурсын үткәреү республика кимә­лендә ифрат ҙур роль уйнай. Биш кµн барған был конкурста 500-гә яҡын кеше ҡатнаша. Республика кимәлендәге бын­дай сараны үҙенсәлекле итеп үткә­реүҙә район мәғариф бүлеген етәкләүсе Роберт Кәримовтың ойоштороу һәләте тағы ла сағыуыраҡ күренә.

2007 йылда дүрт айҙа Первомайский ауылында бик матур мәктәп бинаһы тµ­ҙµлµп, үҙ ишектәрен аса. Был уҡыу­сы­лар µсµн генә түгел, тотош район хал­ҡы µсµн ҙур ҡыуаныс була.

2008 йылда район мәктәптәре база­һында республиканың район һәм ҡала мәғариф бүлеге инспекторҙары, бел­гестәре µсµн семинар-кәңәшмәһе юғары кимәлдә һәм ҙур ойошҡанлыҡта үтә. Ҡатнашҡан ҡунаҡтар бай тәжрибә менән таныша, бик күп файҙалы эш алымдарын үҙләштерә.

2010 йылда Рощинский мәктәбе уҡытыусыһы Г.Ф. Сәлимйәнованың Мәс­кәүҙә үткән «Йыл уҡытыусыһы» кон­курсында еңеүе педагогик коллективтың ғына түгел, тотош республика мәға­рифының уңышы була.

Р.Ю. Кәримов мәғарифта ғына түгел, йәмәғәт эшендә лә әүҙем ҡатнаша. 10 йыл дауамында райондың Бµтµн донъя баш­ҡорттары ҡоролтайының район ойош­маһын етәкләй, атай-әсәйҙәр, йәмәғәт­селек менән тығыҙ эшләй. Ошо осорҙа мәктәптәрҙә башҡорт дәүләт телен уҡы­тыу­ҙың сифаты яҡшыра, йәш быуынды рухи яҡтан тәрбиәләү эше шаҡтай һәйбәт йүнәлеш ала.

Роберт Юнир улы районда мәғарифты үҫтереүгә ҙур µлµш индерә. Уның фи­ҙаҡәр хеҙмәте юғары баһалана – Баш­ҡортостан Республиканың атҡаҙанған мәғариф хеҙмәткәре, бик күп Маҡтау грамоталары менән бүләкләнә.

Бµгµн Р.Ю. Кәримов – Стәрлетамаҡ районында ғына түгел, республика мә­ғар­и­фы µлкәһендә билдәле шәхес. Уға арта­бан да ижади уңыштар, ныҡлы сә­ләмәтлек теләйбеҙ.

С.Я. ҒҮМӘРОВ,
Башҡортостандың атҡаҙанған уҡытыусыһы.